Sounds Like Home: Sonically Augmenting Care Environments to Offer a Sense of Home

De TU Eindhoven, Qwiek, Fontys en Vitalis WoonZorg Groep starten vanaf februari 2021 met het ‘Sounds Like Home’ project, waarin de impact en toepassingsmogelijkheden van 3D-geluid op mensen met dementie wordt onderzocht om een ‘thuisgevoel’ op te roepen. Het project valt onder het ClickNL fieldlab ‘Sense of Home’, waarin het ontwikkelen van ultra-gepersonaliseerde producten en services centraal staat.

De overgang van de thuisomgeving naar de zorginstelling is vaak stressvol voor mensen met dementie. Daarom is het belangrijk om een gevoel van veiligheid, comfort en rust te geven aan bewoners van zorginstellingen. Als mens luister je dag in dag uit bewust en onbewust naar je omgeving. Bekende omgevingsgeluiden kunnen een gevoel van vertrouwdheid bieden, zeker voor mensen met dementie. Het kan de sleutel zijn bij het vergemakkelijken van de overgang van thuis naar een zorgomgeving. Eerder onderzoek heeft de gunstige effecten aangetoond van vertrouwd geluid op mensen met dementie, zoals het beïnvloeden van emoties, oproepen van herinneringen of het stimuleren van sociale interacties. De vraag blijft hoe geluiden uit de persoonlijke omgeving van een persoon met dementie kunnen worden vastgelegd en overgebracht naar de zorginstelling.

Onderzoek in een zorgomgeving
In dit project onderzoeken we gedurende vier maanden hoe vertrouwde en aangename geluiden de transitie van de thuissituatie naar een zorginstelling kunnen faciliteren. Er wordt een participatieve ontwerpbenadering gehanteerd om de behoeften en voorkeuren aan te pakken van alle belanghebbenden, zoals mensen met dementie, hun verzorgers, behandelaren en familieleden. 3D-geluidstechnologieën bieden hier nieuwe mogelijkheden om de bestaande zorgomgeving sonisch te verrijken door vertrouwde geluiden. Door de jaren heen is er aanzienlijke vooruitgang geboekt in de ontwikkeling en beschikbaarheid van 3D-geluidstechnologieën. Er is echter inzicht nodig in hoe deze technologie kan worden ingezet voor mensen met dementie en hun zorgverleners in bestaande zorgomgevingen en activiteiten.

Eerst zullen familieleden of zorgverleners geluiden identificeren voor de persoon met dementie die verband houden met persoonlijke interesses, betekenisvolle herinneringen of dierbaren. Vervolgens zullen we bestaande 3D-geluidstechnologieën toepassen om gepersonaliseerde, sociale en plezierige activiteiten rond geluid aan te bieden. Deze technologie wordt uitgetest door mensen met dementie, hun familie en verzorgers tijdens workshop sessies. Deze sessies worden ondersteund door muziektherapeuten en aangeboden als een activiteit binnen het dagelijkse zorgprogramma. De resultaten van het project zullen kennis opleveren over de relevantie en mogelijkheden van 3D-geluid voor mensen met dementie, specifiek gericht op het creëren van een ‘thuisgevoel’ in een zorgomgeving.

Hoe kan geluid een thuisgevoel geven voor mensen met dementie?

Als mensen met dementie van thuis verhuizen naar een zorginstelling, dan kan dit veel stress met zich meebrengen. Het afspelen en beluisteren van bekende geluiden kan mensen met dementie rust brengen en een gevoel van veiligheid geven. In het ‘Sounds Like Home’ project gaan we uitzoeken hoe we in de zorginstelling een gevoel van thuis kunnen creëren voor mensen met dementie door het afspelen van voor hen vertrouwde, huiselijke en aangename geluiden. In dit project maken we gebruik van een inclusieve aanpak om alle noden en behoeften van mensen met dementie, hun familie, verzorgers en behandelaren in kaart te brengen. Eerst zullen familieleden, verzorgers en eventueel een (behandelend) muziektherapeut uitzoeken welke geluiden betekenis kunnen hebben voor de bewoners met dementie. Vervolgens zullen we met behulp van technologie enkele sociale en plezierige activiteiten rond geluid aanbieden om de reacties van de bewoners in kaart te brengen. De resultaten zullen kennis opleveren over de mogelijkheden voor geluid om mensen met dementie een thuisgevoel te geven in de zorgomgeving.