Vluchtelingenkampen

Dagelijks zijn de hartverscheurende beelden van talloze vluchtelingen in de media te zien. Steeds weer worden er nieuwe vluchtelingenkampen ontworpen om deze stromen, voornamelijk veroorzaakt door geweld, tijdelijk te kunnen opvangen om hen na stabilisatie te laten repatriëren. Het ontwerp van vluchtelingenkampen, die gemiddeld 20.000 vluchtelingen huisvesten wordt alleen gericht op het tijdelijk voorzien in de basisbehoeften. Te weinig aandacht wordt besteed aan de tektoniek van de noodwoning en hoe de ruimtelijke relatie is met de rest van het kamp. Dit is belangrijk aangezien vluchtelingenkampen vaak veel langer dan gepland bestaan. Deze benadering wordt in dit essay onderzocht met als centrale vraag hoe de noodwoning en het vluchtelingenkamp ondersteunend kunnen zijn bij de identiteit op de vlucht. Om verschillende bestaande kampen te analyseren is een typologische indeling gemaakt op basis van de structuur van het kamp en de tektoniek van de woningen. De structuur bij de door vluchtelingenorganisaties vooraf ontworpen kampen kent vele voordelen, maar gebleken is dat er veel geleerd kan worden van de door vluchtelingen zelf opgebouwde kampen. Hier komt de ruimtelijke structuur en de tektoniek van de sociale ruimte overeen met de voormalige woonsituatie en kunnen gemeenschapsstructuren voortbestaan. De fysieke indeling van de sociale ruimte evenals de tektoniek van de woning in ontworpen kampen wordt in grote mate door de politiek bepaald, hetzij indirect. De politiek verbiedt namelijk middelen die in verband staan met permanente huisvesting, dit terwijl er vluchtelingenkampen zijn die al langer dan 30 jaar bestaan! Maar wat blijft er over van je identiteit wanneer je in een totaal nieuwe omgeving komt en hoe ontwikkel je deze? Hoe kan een vluchtelingenorganisatie bij het ontwerp van een kamp, en de politiek bij het bepalen van de regelgeving, bijdragen aan een verbeterd leefklimaat? Denk aan de escape van het individu, dat is de sleutel.