Toepasbaarheid van verdringingsventilatie in musea

Het binnenklimaat in een recent gerenoveerd Nederlands museum* voldoet niet aan de in het bestek gestelde criteria en aan richtlijnen voor collectiebehoud, hoewel er een uitgebreide klimaatinstallatie in het gebouw aanwezig is. Bovendien laat de luchtkwaliteit te wensen over. Om de situatie te beoordelen is door de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) een meetprogramma opgestart om onder andere luchttemperatuur en luchtvochtigheid op meerdere plaatsen langdurig in de tentoonstellingszalen te meten. Ook is gebruik gemaakt van simulatiemodellen, om verbeteropties te onderzoeken. Meetresultaten tonen aan dat de problemen vooral veroorzaakt worden door het disfunctioneren van het bevochtigingssysteem van de klimaatinstallatie. Bovendien blijkt de bevochtigingscapaciteit krap bemeten te zijn. Toetsing van de meetresultaten aan de in het PvE gestelde eisen, welke zijn gebaseerd op de voormalige eisen van het Instituut Collectie Nederland, laat grote verschillen zien. Wordt het binnenklimaat getoetst aan klimaatrichtlijn ASHRAE B, wat voor een dergelijk monumentaal gebouw realistisch is, dan is het binnenklimaat, afgezien van de droge perioden veroorzaakt door het disfunctioneren van de klimaatinstallatie, nog niet slecht te noemen. Uit literatuur en metingen blijkt dat het toegepaste ventilatieprincipe in de tentoonstellingszalen, een variabel volume systeem (VAV) in combinatie met verdringingsventilatie, per definitie niet geschikt is om een stabiel en homogeen binnenklimaat te creëren en daarom een ongelukkige systeemkeuze is. Verdringingsventilatie zorgt namelijk voor een hygrothermische stratificatie over de hoogte van de ruimte en kunstobjecten. Een VAV-systeem zorgt voor een slecht regelbare vochtbeheersing en luchtkwaliteit. Aangezien het veranderen van het ventilatiesysteem financieel en technisch niet haalbaar is, is aanbevolen de huidige situatie waar mogelijk te optimaliseren. Ondanks de ongelukkige systeemkeuze is op deze wijze een redelijk acceptabel binnenklimaat haalbaar, zonder al te grote temperatuur- en RV-gradiënten. *het betreffende museum is op verzoek geanonimiseerd