Toepasbaarheid en effect van personifiërende uitdrukkingen in softwarehandleidingen

Ec~n van de middeJen die computerhandleidingen-schrijvers kunnen inzetten om hun teksten begrijpelijker en aantrekkelijker te maken, is de rnetafoor. Bij een brede, heterogene doelgroep met verschillen in voorkennis kan het lastig zijn een rnetafoor te vinden die door aile gebruikers begrepen word!. Personificatie lijkt uitkomst te bieden: bij menselijke (gedrags)eigenschappen kan iedere lezer zich iets voorstellen. Bovendien lijkt personificatie van een computer(programma) aan te sluiten bij de manier waarop gebruikers zelf tegen of over computers pratep-o In dit artikel wordt voongebouwd op eerder onderzoek waarin een indruk is verkregen van linguïstische uitdrukkingen die door lezers als (niet-)personifierend ten opzichte van hard- of software worden opgevat. Aan de hand van voorlopige vuistregels zijn handleidingenversies zonder en met personificatiebevorderende uitdrukkingen geschreven. In een experiment is het effect van deze manipulaties nagegaan op de begrijpelijk- en aantrekkelijkheid van tekst en programma, op de opgedane kennis over het programma en op de voorkeur van lezers met verschillende achtergronden. Proefpersonen vonden de tekst minder overzichtelijk, en het programma vriendelijker en warmer na lezing van de versie met affectieve personificatie-bevorderende uitdrukkingen dan na lezing van de versie zonder personificaties. Het kleine aantal proefpersonen dat een voorkeur had voor een van de versies mel personificaties, vond personificatie een houvast geven of op het gemak stellen.