Leerlingen leren reflecteren, hoe begeleid je dat? Huidige praktijk en leerbehoeften

Reflecteren is essentieel bij een leven lang leren. Leren reflecteren wordt daarom als belangrijke vaardigheid gezien voor middelbare schoolleerlingen, maar er is weinig wetenschappelijk onderzoek naar het procesgericht begeleiden van reflecteren. Dit onderzoek inventariseerde hoe docenten Onderzoek en Ontwerpen (O&O) hun leerlingen begeleiden bij het reflectieproces. Verdeeld over vijf bijeenkomsten hebben 23 O&O-docenten van 20 verschillende scholen deelgenomen aan een semigestructureerd focusgroep interview. O&O-docenten werd gevraagd naar hun opvattingen over, ervaringen met en leervragen over het begeleiden van leerlingen bij het reflecteren.
Interviews zijn getranscribeerd en thematisch gecodeerd. Door de gecodeerde data in een matrix op te nemen werd het begeleidingsproces van de O&O-docenten in kaart gebracht.
Er zijn drie groepen docenten te onderscheiden die verschillen in hun opvattingen over het reflectieproces en procesgerichte feedback, de wijze waarop ze het begeleiden van het reflectieproces aanpakken en de ervaren moeilijkheden. Iedere groep docenten had andere leervragen. Alle bevraagde O&O-docenten willen zich verder bekwamen in hun begeleidingsvaardigheden en geven aan behoefte te hebben aan handvatten bij het begeleiden van het reflectieproces bij leerlingen. De resultaten geven richting aan een professionaliseringstraject dat aansluit bij de leerbehoefte en ervaringen van O&O-docenten.