Fragmenten van community in de poreus geworden stad. San José tussen verstrooien en omheinen.

Het vakgebied stedenbouw is lange tijd gedreven door het idee van een harmonieuze vorm van samenleven in een stabiele 'community', en nog steeds blijkt ondanks voortdurende verstedelijking het verlangen naar de geborgenheid van een solide dorpsgemeenschap actueel. Rationalisering van het dagelijks leven, eenzaamheid, criminaliteit en gevoelens van angst en onveiligheid doen regelmatig discussie ontstaan over de mogelijkheid tot verbetering en ruimtelijk vormgeven van sociale samenhang in steden en woonwijken. In deze bijdrage wordt onderzocht in hoeverre het 'dorpse' concept van community nog richting kan geven aan de hedendaagse stedenbouw, uitgaand van een historisch proces van voortgaande verstedelijking die inmiddels ook landelijk gelegen gebieden aangaat. Stedelijkheid is immers niet langer beperkt tot ruimtelijke verdichting, maar betreft vooral ook een maatschappelijke conditie die zich verstrooit over voortdurend uitbreidende netwerken. In het eerste deel wordt de theoretische discussie rond community vanuit de sociologie, filosofie en stedelijke planning belicht. Het tweede deel verkent een soort porositeit die de nieuwe community kenmerkt, en die zich tegelijk ontwikkelt met een tegengestelde beweging: verhardende grenzen van de 'kunstmatige' gemeenschap. In het licht van het veranderend denken over gemeenschap vormen 'andere' of buitenlandse stedelijke praktijken, hier vertegenwoordigd door de Midden-Amerikaanse stad San José, een interessant commentaar op onze tradities en stedenbouwkundige taal.