De domesticatie van de computer in Nederland 1975-1990

Introductie De computer is voor veel gezinnen niet meer weg te denken uit huis. Nieuwbouwwoningen in de eenentwintigste eeuw hebben inmiddels, naast leidingen voor riool, gas, water en elektriciteit, ook leidingen voor telematica. Via telefoon- en kabelleveranciers heeft 88% van de Nederlandse bevolking toegang tot het Internet (gegevens 2007). Daarnaast wordt de computer in huis gebruikt als tekstverwerker, als spelletjesmachine en als aanvulling op hobby's, zoals fotografie, het maken van homevideo's en het verzamelen van muziek. Voor de meeste van deze toepassingen vormt de personal computer inmiddels een onmisbaar instrument. De personal computer is voor deze toepassingen een belangrijke nieuwe sleuteltechnologie. De rol van de 'Personal Computer'is niet het resultaat van een gepland proces. De toepassingen van het apparaat waren het gevolg van een historische ontwikkeling waarin talloze actoren het computergebruik in het huishouden vormgaven. Onmiskenbaar leverden de ontwerpers van de computers en software hieraan een belangrijke bijdrage. Maar de ontwikkeling van de computers in de Nederlandse gezinnen valt niet te begrijpen zonder aandacht voor de vele intermediaire actoren die de computertechnologie verbreidden en betekenis gaven. De veelal in de Verenigde Staten geproduceerde personal computers kwamen niet als Zweeds witbrood uit de hemel vallen. De komst van deze apparatuur moest worden voorbereid en de functionaliteiten moesten aan consumenten worden uitgelegd. Intermediaire actoren overbrugden deze kloof tussen productie en consumptie. Het dichten van de kloof vond plaats door actoren aan zowel de productie- als de consumptiezijde. Zij vertaalden het gebruik van de computer naar de specifieke context van het Nederlandse gezin. De activiteiten van deze intermediairs en hun invloed op het persoonlijk computergebruik staan centraal in dit artikel.