Aansturen van waardecreatie bij gebiedsontwikkeling: ontwerp een procesmanagementtool bij Atrivé

Het uiteindelijke doel van gebiedsontwikkeling is om waarde te creëren. Dit betreft waarde voor zowel het gebied dat wordt aangepakt als waarde voor de verschillende spelers die de ontwikkeling aangaan. In de praktijk blijken partijen echter weinig grip op het waardecreërende proces te hebben. Partijen zijn zich er vaak niet van bewust dat een gebiedsontwikkeling met een vastgeroest waardesysteem van start gaat. Dit kan ertoe leiden dat slechte planningen worden gemaakt, partijen zich met de verkeerde samenwerkingspartners omringen, de opgave verkeerd wordt geïnterpreteerd, met andere woorden dat de GROTIK aspecten (geld, risico, organisatie, tijd, informatie, kwaliteit) verkeerd worden geschat. Er bleek een tool te bestaan (de Habiforum matrix) die het waardebegrip als kwaliteit benadert en het begrip operationeel zou hebben gemaakt. Echter is in dit onderzoek aangetoond dat het instrument niet geschikt is om op waardecreatie aan te sturen. Dit vanwege het feit dat de matrix vrijwel dezelfde concepten tegenover elkaar legt. De centrale onderzoeksvraag luidde dan ook: "Op welke manier kan een gebiedsontwikkeling in de initiatieffase effectief en efficiënt op waardecreatie worden aangestuurd?"Om antwoord hierop te vinden is gebruikt gemaakt van een drietal bestaande termen die het begrip waarde operationeel maken, namelijk gebruikswaarde, belevingswaarde en toekomstwaarde. Op basis van de definities van deze termen zijn zeven subwaarden onderkend. Deze subwaarden hebben het waardebegrip verder geoperationaliseerd, waardoor dit beter te beïnvloeden is. Om dit effectief en efficiënt aan te kunnen sturen, zijn indicatoren opgesteld die de zeven subwaarden meetbaar maken. Partijen kunnen met behulp van deze indicatoren bewuster omgaan met het complexe begrip waarde.Echter is uit de interviews naar voren gekomen, dat indien op waarde moet worden aangestuurd, in de initiatieffase ook gevoel voor het krachtenveld gekregen moet worden. Zonder oog voor dit krachtenveld kan niet efficiënt en effectief worden aangestuurd op waardecreatie. De ontworpen procesmanagementtool speelt in op de gevonden resultaten. Het ontwerp bestaat uit een Excel applicatie waarbij 8 stappen, die weer zijn onderverdeeld in twee delen, genomen moeten worden. Het helpt Atrivé (de opdrachtgever) om samen met haar klant bewuster om te gaan met het waardecreërende proces en om uiteindelijk verschillende interventiemogelijkheden voor het desbetreffende scenario door te nemen. Dit door:·het expliciteren van de eigen waardes (stap 1,2,3,4,5), ·zich vervolgens in te leven in de waardes van andere partijen (stap 1,2,3,4,5),·de kansen te beschrijven (stap 6), ·de mogelijke samenwerkingspartners te karakteriseren/krachtenveldanalyse (stap 7),·en de opgave te karakteriseren (stap 8). De interventiemogelijkheden, die er na het gebruik van de tool uitrollen, zijn opgesplitst in drie soorten: interventies op inhoud, interventies in middelen en interventies op proces. Met behulp van de tool kan dus het bewustwordingsproces betreffende het 'waarde denken' worden versneld, in een vroeg stadium erachter gekomen worden welke waardeovereenstemmingen en verschillen er tussen de partijen zijn, eenvoudig een krachtenveldanalyse worden verricht, de opgave worden gekarakteriseerd en de benodigde interventies voor de desbetreffende situatie worden bepaald. Uiteindelijk kunnen partijen met behulp van de tool de juiste richting in gaan, zonder zich aan de eigen waardes vast te klampen. Door je in de initiatieffase goed te oriënteren en een goede fundering te leggen kunnen gebiedsontwikkelingen in een versnelling terechtkomen.